ผู้วิจัย/Authors: วัชนี หัตถพนม และคณะ

ชื่อเรื่อง/Title: พิธีไล่ผีปอบในช่วงการประชุม APEC: ผลการช่วยเหลือภาวะวิกฤตชุมชน.

แหล่งที่มา/Source: การประชุมวิชาการ กระทรวงสาธารณสุข (12-15 สิงหาคม 2546 จังหวัดชลบุรี), หน้า 67.

รายละเอียด / Details:

บทนำและวัตถุประสงค์ สืบเนื่องจากมีพิธีขับไล่ผีปอบ จังหวัดขอนแก่น ในช่วงประชุม APEC ทีมจิตเวชฉุกเฉินจึงรีบดำเนินการช่วยเหลือเพื่อลดภาวะวิกฤตชุมชน วัตถุประสงค์ 1) สำรวจปัญหา สาเหตุ และวางแผนหาแนวทางแก้ไขปัญหา 2) ศึกษาผลการช่วยเหลือเพื่อลดภาวะวิกฤตในชุมชน วิธีการศึกษา 1) ได้รับแจ้งเรื่องจากเครือข่าย ในวันที่ 3 มิถุนายน 2546 ได้ประสานงานจัดทีมลงพื้นที่ เพื่อสังเกตการณ์พิธีขับไล่ผีปอบและวิเคราะห์สถานการณ์เบื้องต้น 2) ประสานงานสถานีอนามัยเพื่อทราบสาเหตุที่เกิดขึ้น 3) ประชุมร่วมกับเจ้าหน้าที่สาธารณสุขและผู้นำชุมชน เพื่อวิเคราะห์เหตุการณ์ 4) วางแผนการแก้ไขปัญหาร่วมกับพื้นที่ 5) แบ่งทีมสุขภาพจิตออกเป็น 3 ทีม ร่วมปฏิบัติงานกับเจ้าหน้าที่พื้นที่ เพื่อลดภาวะวิกฤติชุมชน โดยทีมที่ 1 พบผู้นำชุมชนช่วยเป็นแกนนำในการให้ข้อมูลที่เป็นจริง ทีมที่ 2 ให้การช่วยเหลือทางจิตใจผู้ที่ถูกกล่าวหา ทีมที่ 3 ช่วยเหลือทางจิตใจแก่เด็กนักเรียนที่ถูกผีปอบเข้าสิง 6) ประเมินผลการช่วยเหลือ ผลการศึกษา 1) จากการสำรวจปัญหา พบว่าข่าวลือเกิดจาก น.ส.ก. มีอาการหมดสติบนหลังคาขณะไปปรับเสาอากาศโทรทัศน์ โดยมีเรื่องทะเลาะวิวาทกับน้าก่อนมีอาการ ญาตินำส่งโรงพยาบาล บอกไม่มีอาการผิดปกติให้กลับบ้านได้ แต่ น.ส.ก. ยังไม่ดีขึ้น ญาติจึงนำพระมาทำพิธี โดยก่อนรู้สึกตัวบอกว่ามีปอบชื่อนางไรมาเข้าสิง จึงเกิดข่าวลือและนำเรื่องราวไปผูกกับการตายของคนในหมู่บ้านใน 8 เดือน ที่ผ่านมาตาย 20 คน จึงจัดพิธีไล่ผีปอบขึ้น พระที่ทำพิธีบอกว่าจับปอบได้ 39 ตัว ผลของข่าวลือนี้มีผู้ถูกกล่าวหาว่าเป็นปอบ 2 คน 2) การวิเคราะห์ปัญหา พบว่ามีผู้นำชุมชนทั้งที่เชื่อและไม่เชื่อเรื่องนี้ และมีผู้ใหญ่บ้านเป็นแกนนำในการทำพิธี นอกจากนี้ ยังเป็นช่วงใกล้การเลือกตั้งผู้ใหญ่บ้านคนใหม่ ผู้ใหญ่บ้านจึงทำพิธีเพื่อสร้างศรัทธาให้แก่ชุมชนและหนึ่งในผู้ถูกกล่าวหาว่าเป็นปอบ เคยเห็นผู้ใหญ่บ้านตัดไม้ในป่าและกำลังมีคดีขึ้นศาล สำหรับผู้ถูกกล่าวหาคือ นางไรมีบุคลิกภาพคล้ายทอม พกเครื่องรางของขลังมากมายและสักลายตามตัว และคิดว่าตนเองเป็นร่างทรงของกุมารทอง จึงทำให้ชาวบ้านเชื่อว่าเป็นปอบ 3) ผลการช่วยเหลือได้ลดวิกฤตชุมชนด้านข่าวลือ โดยให้ข้อมูลการตายที่แท้จริง โดยอาศัยผู้นำชุมชนที่ไม่เชื่อในเรื่องนี้ ได้แก่ เจ้าอาวาส อาจารย์ ประธานชมรม เจ้าหน้าที่สาธารณสุข โดยใน 8 เดือน ตาย 20 คน เป็นโรคทางกาย 16 คน ผูกคอตาย 1 คน ไม่ทราบสาเหตุ 3 คน ช่วยเหลือทางด้านจิตใจผู้ถูกกล่าวหาโดยการให้การปรึกษา สำหรับ น.ส.ก. ได้ให้การปรึกษา พบว่ามีปัญหาครอบครัวยากจน มีหนี้สินและแม่ไม่ต้องการให้เรียนต่อ ประสานงานกับอาจารย์ เพื่อพิจารณาให้การช่วยเหลือ ประเมินผล พบว่าภาวะวิกฤตชุมชนลดลง

Keywords: APEC, ผีปอบ, จิตเวชฉุกเฉิน, วิกฤตชุมชน, ประชุมวิชาการกระทรวง, สุขภาพจิตชุมชน, สุขภาพจิต, วิกฤติสุขภาพจิต, ปอบ, ความเชื่อ, ผี, ปัญหาสุขภาพจิต

ปีที่เผยแพร่/Year: 2546

Address: โรงพยาบาลจิตเวชขอนแก่นราชนครินทร์ กรมสุขภาพจิต

Code: 000000054

ISSN/ISBN: 974-9627-39-3

Country of publication: Thailand.

Language: ภาษาไทย

Category: Paper ที่ได้รับคัดเลือกนำเสนอในที่ประชุมวิชาการกระทรวงสาธารณสุข ปี 2546

Download: -