ผู้วิจัย/Authors: จเด็ด ดียิ่ง และคณะ

ชื่อเรื่อง/Title: การระบาดของโรคทางจิต : อาการเป็นลมของนักเรียนประถมศึกษาแห่งหนึ่งในจังหวัดมุกดาหาร 2542.

แหล่งที่มา/Source: ที่ประชุมวิชาการกรมสุขภาพจิต ครั้งที่ 6 วันที่ 6-8 กันยายน 2543

รายละเอียด / Details:

บทนำ วันที่ 14 กันยายน 2542 กองระบาดวิทยาได้รับแจ้งจากโรงพยาบาลหนองสูง จังหวัดมุกดาหารว่า ตั้งแต่วันที่ 1-14 กันยายน 2542 มีผู้ป่วยนักเรียนหญิงจำนวน 13 ราย เข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลด้วยอาการเป็นลม หน้ามือเฉียบพลัน และหายเป็นปกติโดยไม่ได้รับการรักษาใด ๆ คณะสอบสวนได้ออกสอบสวนโรคตั้งแต่วันที่ 17-23 กันยายน 2542 เพื่อยืนยันการวินิจฉัยโรค ศึกษาลักษณะทางระบาดวิทยาและปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเกิดโรครวมทั้งการควบคุมป้องกันโรค วิธีการศึกษา ได้ศึกษาข้อมูลการเจ็บป่วยจากบันทึกการเจ็บป่วยของนักเรียนที่โรงเรียนและโรงพยาบาล ศึกษาเชิงพรรณนาเกี่ยวกับภูมิหลังของท้องถิ่น ปัจจัยทางสังคมความเชื่อโดยการศึกษาเชิงคุณภาพ ยืนยันการวินิจฉัยโดยการตรวจสภาพจิตโดยจิตแพทย์ ศึกษาระบาดวิทยาเชิงพรรณนาโดยการสัมภาษณ์ผู้ป่วยด้วยแบบสอบภาม นิยามผู้ป่วย คือนักเรียนหญิงที่มีอาการเป็นลมอย่างน้อย 1 ครั้ง ระหว่างวันที่ 1-20 กันยายน 2542 และได้รับการยืนยันการวินิจฉัยจากจิตแพทย์ ศึกษาระบาดวิทยาเชิงวิเคราะห์ (Retrospective cohort study)เพื่อหาความสัมพันธ์ของโรคและปัจจัยที่ทำให้เกิดอาการ ได้แก่ ความสัมพันธ์ในครอบครัว เพื่อนสนิทการอาศัยอยู่กับบิดามารดา โดยใช้นิยามผู้ป่วยเช่นเดียวกับการศึกษาระบาดวิทยาเชิงพรรณนา ผลการศึกษา ผู้ป่วยได้รับการยืนยันว่าป่วยด้วยโรคอุปาทานทั้งสิ้น 20 ราย เป็นนักเรียนหญิงทั้งหมดโดยไม่พบความผิดปกติของโรคทางกาย อัตราป่วยจำเพาะของนักเรียนหญิงเป็นร้อยละ 15.4 (20/160) อายุเฉลี่ยของนักเรียนหญิงเป็น 11 ปี (10-13) ผู้ป่วยทุกรายมีอาการเป็นลม ร้อยละ 80 มีอาการหน้ามืดร่วมด้วย ผู้ป่วยมีอาการตั้งแต่ 1-8 ครั้งเป็นนานครั้งละ ประมาณ 30 นาที จากนั้นหายเป็นปกติ ผลการทดสอบทางจิตวิทยาพบว่า บุคลิกภาพผู้ป่วยส่วนใหญ่เป็นแบบ Weak ego strength (ร้อยละ 94) ไม่พบความขัดแย้งในโรงเรียนหรือในชุมชนจากการวิเคราะห์ ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการระบาดครั้งนี้โดยใช้ Multiple logistic regression พบว่า ปัจจัยที่มีความเกี่ยวข้องกับการเกิดอาการได้แก่ การอาศัยอยู่กับญาติ (OR-16.9 95% CI 1.3-217.8)การเป็นเพื่อนสนิทกับผู้ป่วยรายแรก (OR=15,CI 1.1-211.8X และความกลัวที่เห็นเพื่อนป่วย (OR=8.4,95% CI 1.7-42.4) วิจารณ์และสรุปผล กลุ่มอาการเป็นลมที่เกิดขึ้นในครั้งนี้เป็นการระบาดของโรคทางจิตของโรคอุปาทาน (Mass conversion disorder) การศึกษาครั้งนี้บ่งชี้ว่าผู้ป่วย ความกลัวที่เป็นเพื่อนป่วยเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดอาการของโรค หลังจากที่ได้มีการแยกผู้ป่วยจากกลุ่มปกติ การบำบัดทางจิตแบบกลุ่ม การชี้แจงให้ครอบครัว ชุมชนเกิดความเข้าใจแล้ว ไม่มีผู้ป่วยรายใหม่เกิดขึ้น เนื่องจากในช่วงเวลาเดียวมีเหตุการณ์คล้ายกันเกิดขึ้นในจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือ กองระบาดวิทยาจึงได้จัดทำคู่มือในการดำเนินสอบสวนควบคุมป้องกันโรคสำหรับเจ้าหน้าที่สาธารณสุขทั่วประเทศ

Keywords: โรคอุปาทานหมู่, ระบาด, ระบาดวิทยาโรคทางจิต, การระบาดของโรคทางจิต, อุปทานหมู่, mass hysteria, psychology, prevalence, epidemiology

ปีที่เผยแพร่/Year: 2542

Address: กองระบาดวิทยา สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข กระทรวงสาธารณสุข

Code: 201430006241

ISSN/ISBN: 974-293-644-7

Country of publication: ประเทศไทย

Language: ภาษาไทย

Category: Paper ได้รับคัดเลือกนำเสนอในที่ประชุมวิชาการกรมสุขภาพจิต

Download: -