ผู้วิจัย/Authors: ยุพารัตน์ คุณุรัตน์

ชื่อเรื่อง/Title: ปัจจัยเสี่ยงของการกลับมารักษาซ้ำภายในระยะ 3 เดือน ของผู้ป่วยในโรงพยาบาลพระศรีมหาโพธิ์.

แหล่งที่มา/Source: การสัมมนาระบาดวิทยาแห่งชาติ ครั้งที่ 15, (22-24 พฤษภาคม 2545), หน้า 50-51.

รายละเอียด / Details:

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระบาดวิทยาของผู้ป่วยที่กลับมารักษาซ้ำ และปัจจัยเสี่ยงของการกลับมารักษาซ้ำภายใน 3 เดือน ของผู้ป่วยที่มารับการรักษาในโรงพยาบาลพระศรีมหาโพธิ์ ใช้ระเบียบวิจัยเชิงวิเคราะห์แบบ Cross-sectional study ในช่วงเวลาระหว่างวันที่ 1 มกราคม 2544-31 มีนาคม 2544 เก็บข้อมูลโดยใช้แบบบันทึกประวัติผู้ป่วย กลุ่มตัวอย่างคือผู้ป่วยที่รับไว้รักษาในโรงพยาบาลตั้งแต่ 2 ครั้งขึ้นไป ลักษณะของผู้ป่วยที่ถูกคัดออกจากการศึกษา คือ1. รับไว้รักษาด้วยโรคทางกายซึ่งเป็นญาติเจ้าหน้าที่ 2. ผู้ป่วยที่รับ Refer กลับจากโรงพยาบาลสรรพสิทธิประสงค์ 3. ช่วงเวลาที่เก็บข้อมูลไม่มีแฟ้มประวัติ หรือ POD card ดังนั้นจึงเหลือกลุ่มตัวอย่างจำนวน 284 คน เมื่อวิเคราะห์ข้อมูลภายใน 3 เดือน 4. กลุ่มเปรียบเทียบ คือ ผู้ป่วยที่กลับมารักษาซ้ำนานกว่า 3 เดือน ผลการศึกษา พบความชุกของการกลับมารักษาซ้ำ ร้อยละ 42.6 ซึ่งเป็นการกลับมารักษาซ้ำภายใน 1 เดือน ร้อยละ 14.4 และ ร้อยละ 26.8 ภายใน 3 เดือน โดยลักษณะระบาดวิทยาของผู้ป่วยที่กลับมารักษาซ้ำ มีดังนี้ เพศชาย ร้อยละ 82.0 อายุระหว่าง 20-39 ปี ร้อยละ 72.1 (เฉลี่ย 33 ปี ) ผู้ป่วยโรคจิตเภท ร้อยละ 68 มีระยะเวลาการเจ็บป่วยทางจิต 1-5 ปี ร้อยละ 46.1 รับไว้รักษาในโรงพยาบาลครั้งที่ 2 ร้อยละ 43.8 ระยะเวลาการอยู่โรงพยาบาลก่อน กลับมารักษาซ้ำ 15-21 วัน ร้อยละ 46.1 (เฉลี่ย 26 วัน) อาการผู้ป่วยเมื่อจำหน่ายก่อนการกลับมารักษาซ้ำ พบว่ามีอาการดีขึ้น สามารถกลับไปอยู่บ้านได้ ร้อยละ 62.4 แต่อย่างไรก็ตาม พบว่า ร้อยละ 30.3 ผู้ป่วยยังมีอาการทางจิตเหลืออยู่ รวมทั้งผู้ป่วยส่วนใหญ่ไม่ได้มีการปรับขนาดยาขณะอยู่โรงพยาบาล ร้อยละ 70.4 ส่วนสาเหตุของการกลับมารักษาซ้ำ เนื่องจากขาดยาหรือรับประทานยาไม่ต่อเนื่อง ร้อยละ 23.3 แต่ร้อยละ 70.1 ไม่ทราบสาเหตุสืบเนื่องจากไม่มีการบันทึกไว้ นอกจากนี้ยังพบว่ายาจิตเวชที่ผู้ป่วยได้รับกลับบ้านก่อนกลับมารักษาซ้ำ เป็นวันละ 4 เม็ดขึ้นไป ร้อยละ 64.1 และจำนวนครั้งที่ต้องรับประทานยาต่อวัน 3 ครั้งขึ้นไป ร้อยละ 59.9 ในขณะที่ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการมารักษาซ้ำภายในระยะ 3 เดือน คือ จำนวนการกลับมารักษาซ้ำในรอบ 1 ปี (OR=6.44, 95% CI=3.49-11.94) ซึ่งหมายถึง ผู้ป่วยที่มีประวัติการมารักษาซ้ำ 2 ครั้งต่อปี ขึ้นไป เสี่ยงต่อการกลับมารักษาซ้ำภายในระยะ 3 เดือนมากกว่า ผู้ป่วยที่มารักษาซ้ำน้อยกว่า 2 ครั้งต่อปี ดังนั้นจากผลการวิจัยครั้งนี้สามารถนำมาเฝ้าระวังการกลับมารักษาซ้ำได้ตามลักษณะกลุ่มเสี่ยงที่กล่าวมา โดยมีข้อเสนอแนะดังนี้ 1. ควรมีการประเมินอาการผู้ป่วยเมื่อแรกรับและก่อนจำหน่ายยด้วยแบบทดสอบที่เชื่อถือได้ 2. ควรวินิจฉัยกลุ่มเสี่ยง แล้วมีการเตรียมผู้ป่วย ญาติ และชุมชนก่อนจำหน่ายผู้ป่วย 3. ในกรณีผู้ป่วยที่เป็นปัญหาควรมีการวินิจฉัยชุมชนทุกครั้งและอย่างต่อเนื่อง 4. การวางแผนแก้ไขปัญหาควรทำเป็นระบบทั้งขณะอยู่โรงพยาบาลและเมื่อกลับไปอยู่ชุมชน

Keywords: ระบาดวิทยา, ความชุก, โรงพยาบาลพระศรีมหาโพธิ์, ผู้ป่วยจิตเวช, ผู้ป่วยโรคจิต, จิตเวช, จิตเวชศาสตร์

ปีที่เผยแพร่/Year: 2545

Address: โรงพยาบาลพระศรีมหาโพธิ์

Code: 460000175

ISSN/ISBN: -

Country of publication: Thailand.

Language: ภาษาไทย

Category: Paper ที่ได้รับคัดเลือกในที่ประชุมวิชาการระบาดวิทยาแห่งชาติ

Download: -